સ્વામી વિવેકાનંદ

શિષ્ટાચાર

                          

                સ્વામી વિવેકાનંદ

સ્વામી વિવેકાનંદે એકવાર કહ્યું હતું કે, "મોટા ભાગના લોકો વિશ્વમાં નિષ્ફળ જાય છે કારણ કે તેમની પાસે યોગ્ય સમયે કાર્ય કરવાની હિંમત નથી અને તેઓ ભયથી ભરેલા છે."

 સ્વામીજીના આ શબ્દો આપણી સાથે પડઘો પાડે છે કારણ કે આપણે તેમના જીવન જીવનના અનુભવોને જોઈએ છીએ. તમે આપેલ વાક્ય શિકાગોની ઘટનાને આબેહૂબ રીતે રજૂ કરે છે જેણે ભારતને ગૌરવ અપાવ્યું હતું. સ્વામી વિવેકાનંદ જેવા મહાન સંતોને જન્મ આપનાર દેશના રહેવાસી બનવા માટે આપણે ખરેખર ભાગ્યશાળી છીએ.

 1893 માં, વિશ્વની ધર્મ પરિષદ શિકાગોમાં યોજાઈ રહી હતી, અને સ્વામી વિવેકાનંદને બોલવા માટે આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. 11મી સપ્ટેમ્બરે તેઓ સભાને સંબોધવાના હતા. બોર્ડમાં શબ્દો દર્શાવવામાં આવ્યા હતા, "હિન્દુ ધર્મ - મૃતકોનો ધર્મ." આનાથી કેટલાક ગુસ્સે થયા હશે, પરંતુ સ્વામીજીએ અતૂટ હિંમત સાથે, "અમેરિકાના બહેનો અને ભાઈઓ" થી શરૂ કરીને શ્રોતાઓને સંબોધિત કર્યા. તેમના શબ્દોએ જાદુની જેમ કામ કર્યું, અને સમગ્ર સભાએ તાળીઓના ગડગડાટથી તેમનું સ્વાગત કર્યું.

 સ્વામીજીએ દરેકને પોતાના પરિવારની જેમ અભિવાદન કર્યું હોવાથી, આ ખુશીનો પ્રસંગ મહિલાઓના સ્ટેન્ડિંગમાં એક વળાંક આવ્યો. ભીડને સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવ્યું હતું કારણ કે તે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં સમાવિષ્ટ દયાળુ વર્તનનું પ્રદર્શન હતું.

      વિશેષ જણાવ્યું કે  એક એવી પરિષદમાં એકત્ર થયા છીએ જે ધર્મના ઇતિહાસમાં ક્યારેય નહીં થઈ હોય. આપણે દુનિયાના તમામ ધર્મોના પ્રતિનિધિઓ છીએ, અને આપણે એકબીજાને બતાવવા માટે ભેગા થયા છીએ કે આપણામાં શું સામાન્ય છે, અને આપણામાં ઘણા મતભેદો હોવા છતાં, આપણે કેવી રીતે એકસાથે કામ કરી શકીએ છીએ." સ્વામીજીએ પછી ભારતીય આધ્યાત્મિકતાના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો વિશે વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે, "ભારતીય આધ્યાત્મિકતા માને છે કે દરેક વ્યક્તિમાં ભગવાનની ક્ષમતાઓ છે. આપણે બધા એક જ ભગવાનના સંતાનો છીએ, અને આપણામાં બધામાં ભગવાનની પ્રતિભા છે." 

સ્વામીજીએ દરેક વ્યક્તિને તેમની આંતરિક શક્તિઓને જાગૃત કરવા અને વિશ્વમાં ફરક લાવવા માટે પ્રેરિત કર્યા. તેમણે કહ્યું કે, "આપણે બધાએ એકબીજાને પ્રેમ કરવો જોઈએ અને એકબીજાની મદદ કરવી જોઈએ. આપણે બધાએ એક સાથે મળીને વિશ્વને વધુ સારું સ્થળ બનાવવા માટે કામ કરવું જોઈએ." સ્વામીજીના આ પ્રવચનને વિશ્વભરમાં ભારે પ્રશંસા મળી. તેમણે ભારતીય આધ્યાત્મિકતાને વિશ્વ સમુદાય સમક્ષ રજૂ કરી અને દરેક વ્યક્તિને તેમની આંતરિક શક્તિઓને જાગૃત કરવા માટે પ્રેરિત કર્યા. 

સ્વામી વિવેકાનંદ નો આ પ્રસંગ એક પ્રેરક પ્રસંગ છે જે આજે પણ આપણને પ્રેરણા આપે છે. સ્વામીજીના આ પ્રસંગમાંથી આપણે ઘણું બધું શીખી શકીએ છીએ. પ્રથમ, આપણે એ શીખી શકીએ છીએ કે આપણે બધા એક જ ભગવાનના સંતાનો છીએ. 

 સ્વામીજીનું શક્તિશાળી નિવેદન એ હકીકતની વાત કરે છે કે હિંદુ ધર્મ એક અદ્ભુત ધર્મ છે જે અન્ય તમામ ધર્મોને સ્વીકારી શકે છે.

       ભારતીય સંસ્કૃતિ ક્યારેય બીજાને નીચું કરતી નથી, અને સ્વામી વિવેકાનંદે સાત સમંદર પાર ભારતીય આધ્યાત્મિકતાનું બેનર ગર્વથી ઊભું કર્યું હતું.

   સ્વામી વિવેકાનંદના જીવનની સંક્ષિપ્ત ઝાંખી:

 સ્વામી વિવેકાનંદનો જન્મ 12 જાન્યુઆરી, 1863 ના રોજ નરેન્દ્ર દત્ત તરીકે થયો હતો. તેમના પિતા, વિશ્વનાથ દત્ત, પશ્ચિમી સંસ્કૃતિમાં માનતા હતા અને તેમના પુત્રને તે રીતે ઉછેરવા માંગતા હતા. જો કે, નરેન્દ્રની બુદ્ધિ નાનપણથી જ તીક્ષ્ણ હતી, અને તેમને પરમાત્માની પ્રાપ્તિની તીવ્ર ઈચ્છા હતી.

 1884 માં, તેમના પિતાના મૃત્યુ પછી, નરેન્દ્રને પડકારરૂપ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવો પડ્યો. તે ઘોર ગરીબીમાં જીવતો હોવા છતાં, તે વંચિતોને મદદ કરવામાં સક્રિયપણે રસ ધરાવતો હતો. ભગવા ઝભ્ભો પહેરીને, તેણે તપસ્વીપણું સ્વીકાર્યું.

 1893 માં, તેમણે શિકાગોમાં વિશ્વની ધર્મ સંસદની ઐતિહાસિક યાત્રા કરી, જ્યાં ભારતને ઘણા લોકો તિરસ્કારથી જોતા હતા. એક અમેરિકન પ્રોફેસર ના પ્રયાસોને કારણે તેમને બોલવાની તક મળી અને તેમના વિચારોએ વિદ્વાનોને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા.

  યુનાઇટેડ સ્ટેટમાં , સ્વામી વિવેકાનંદનું ખૂબ સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું, અને તેઓ નોંધપાત્ર અનુયાયીઓ ધરાવતા હતા. ત્રણ વર્ષ અમેરિકામાં રહીને તેમણે ભારતીય આધ્યાત્મિક આદર્શો વિશે લોકોને શિક્ષિત કર્યા.

 

સ્વામી વિવેકાનંદની દ્રઢ માન્યતા હતી કે "આધ્યાત્મિક જ્ઞાન અને ભારતીય ફિલસૂફી વિના વિશ્વ અનાથ બની જશે." યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં, તેમણે રામકૃષ્ણ મિશનની ઘણી શાખાઓ સ્થાપી અને ઘણા અમેરિકન વિદ્વાનોને તેમના શિષ્યો તરીકે પ્રાપ્ત કર્યા. તેઓ હંમેશા પોતાને ગરીબોના સેવક તરીકે ઓળખાવતા હતા. તેમણે સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતનું નામ રોશન કરવાના સતત પ્રયાસો કર્યા. 4 જુલાઇ, 1902 ના રોજ, તેમણે તેમનો નશ્વર દેહ છોડી દીધો.